Kαταλήψεις: μια βολική μορφή διαμαρτυρίας, του Γιώργου Μαυρωτά

Καταλήψεις: μια «βολική» μορφή διαμαρτυρίας

03/12/2010 από pap και τα Αμφιλεγόμενα

πηγή: protagon.gr

Photo:Titanas

του Γιώργου ΜαυρωτάΤο σκηνικό έχει ως εξής: Στη συνέλευση του φοιτητικού συλλόγου μιας σχολής που έχει περίπου 1200 φοιτητές, μένουν υπομονετικά μέχρι το τέλος (οπότε γίνεται και η ψηφοφορία) περίπου 180 από αυτούς. Λίγο περισσότεροι από τους 100 ψηφίζουν κατάληψη της σχολής για μια εβδομάδα! Ποσοστό δηλαδή κοντά στο 10% των φοιτητών αποφασίζει να κλείσει τη σχολή. Μάλιστα πολλές φορές είναι οι ίδιοι που στηλιτεύουν το πολιτικό σύστημα λέγοντας ότι, λόγω της αποχής, βγαίνουν κυβερνήσεις και δήμαρχοι που ουσιαστικά είναι μειοψηφίες. Δημοκρατία αλά καρτ. Στη συνέχεια θα κλειδώσουν τις πόρτες της σχολής, θα αφήσουν μια πόρτα ανοικτή και θα κάτσουν έξω από αυτήν σε τραπεζάκια μια παρέα παιδιών που θα φυλάνε να μην μπει κανένας στο κτίριο. Αν κάποιος είναι ανάγκη να μπει (π.χ. ένας καθηγητής να πάρει κάτι από το γραφείο του), ζητάει άδεια από τους καταληψίες και μπαίνει για λίγο στα κλεφτά. Αυτό θα γίνει για όσο διάστημα έχει αποφασιστεί η κατάληψη (μια εβδομάδα την τελευταία φορά). Εν τω μεταξύ, το πανεπιστημιακό άσυλο της ελεύθερης διακίνησης ανθρώπων και ιδεών, για το οποίο όλοι διαρρηγνύουν τα ιμάτιά τους, σταματάει στο λουκέτο της κατάληψης.

Αυτό είναι το αποτέλεσμα. Ας πάμε λοιπόν και στα αίτια της κατάληψης. Η βασική δικαιολογία των καταλήψεων των σχολών από τους φοιτητές είναι για να διευκολυνθούν οι τελευταίοι να πάνε στις κινητοποιήσεις και παράλληλα να εξασφαλίσουν ότι δεν θα χάσουν το μάθημα. Λες και ο αποφασισμένος να διαμαρτυρηθεί φοιτητής θα αποτραπεί από το μάθημα που θα χάσει. Εδώ, και χωρίς κινητοποιήσεις τα αμφιθέατρα έχουν καταντήσει σχεδόν άδεια, για τους 20-30 παρόντες φοιτητές γίνεται όλος αυτός ο ντόρος; Ή ακόμα, αν ζητήσουν οι φοιτητές μια μέρα να μην γίνουν μαθήματα για να κινητοποιηθούν μαζικά, θα τους πει κανείς όχι;

Βασικός λόγος των φετινών κινητοποιήσεων είναι το νέο νομοσχέδιο για την τριτοβάθμια εκπαίδευση. Έχει προκαλέσει δικαιολογημένες, σε πολλές περιπτώσεις, διαμαρτυρίες από όλα τα μέλη της ακαδημαϊκής κοινότητας. Δεν θα σταθώ όμως σε αυτό, άλλωστε τις επόμενες μέρες θα υπάρξουν πρωτοβουλίες νέων προτάσεων από πολλά πανεπιστήμια προς το υπουργείο. Το θέμα είναι ότι εν όψει του νέου νομοσχεδίου, γίνεται από διάφορους κύκλους μια συστηματική προσπάθεια απαξίωσης του έργου που παρέχεται από την τριτοβάθμια εκπαίδευση. Έχουν βάλει όλα τα πανεπιστήμια στο ίδιο τσουβάλι και μεμονωμένα κακά παραδείγματα (σε όλους τους κλάδους άλλωστε υπάρχουν) γενικεύονται και προβάλλονται ως σαν όλα τα ιδρύματα να είναι κάστρα οικογενειοκρατίας και διαφθοράς.

Στον μύλο αυτής της γενικευμένης προσπάθειας απαξίωσης, έρχεται να ρίξει νερό και η εικόνα του κλειστού πανεπιστήμιου με τα λουκέτα της κατάληψης. Το κλειστό πανεπιστήμιο είναι νεκρό πανεπιστήμιο. Στην κατάληψη μαθήματα δεν γίνονται και οι φοιτητές, πέραν αυτών που κάνουν βάρδια στα τραπεζάκια, δεν πατάνε. Το πανεπιστήμιο ερημώνει. Οι καθηγητές κάθονται σπίτι τους ή κάνουν άλλες δουλειές με ακλόνητο άλλοθι και ήσυχη (;) συνείδηση. Οι διοικητικοί υπάλληλοι το ίδιο. Αν το σκεφτεί κανείς κοντόφθαλμα και «πρακτικά», η κατάληψη είναι μια κατάσταση «win-win» για τα περισσότερα μέλη της ακαδημαϊκής κοινότητας. Μήπως είναι καιρός να ξεβολευτούμε από την βολική αυτή μορφή διαμαρτυρίας;

Και καλά, «πότε θα γίνουν τα μαθήματα;» θα σκεφτεί ο αφελής. Πότε θα αναπληρωθούν οι χαμένες ώρες, μέρες, εβδομάδες; Στο τέλος λοιπόν του εξαμήνου, θα δοθεί μια εβδομάδα παράτασης μαθημάτων. Θα στριμωχτούν εκεί όλες οι χαμένες ώρες, θα βαφτίσουμε το κρέας ψάρι και θα πούμε ότι καλύφθηκε η ύλη κάνοντας ταχύρυθμα- εντατικά (…σας θυμίζει τίποτε αυτό;). Κι έτσι όλοι θα είναι ευχαριστημένοι. Οι εξετάσεις θα γίνουν κανονικά (σημειωτέον, δεν έχει γίνει ποτέ κατάληψη σε περίοδο εξετάσεων) και ούτε γάτα ούτε ζημιά. Γι αυτό άλλωστε και τους περισσότερους φοιτητές δεν τους νοιάζει αν γίνει κατάληψη ή όχι, κι έτσι η συντριπτική πλειοψηφία τους δεν πάει στις συνελεύσεις.

Ο κόσμος έχει βαρεθεί το γαϊτανάκι των προ- χριστουγεννιάτικων καταλήψεων. Χρειάζεται περισσότερη φαντασία και ωριμότητα στους τρόπους διαμαρτυρίας προκειμένου, αφενός να μη γινόμαστε πλέον γραφικοί και αφετέρου, να προκαλούμε το ενδιαφέρον της κοινής γνώμης κι όχι τον αποτροπιασμό ή την αδιαφορία στην καλύτερη περίπτωση. Και κυρίως, με τον τρόπο διαμαρτυρίας να μην υποσκάπτουμε αυτό που πάμε να υπερασπισθούμε. Στο πανεπιστήμιο σίγουρα υπάρχουν και κακώς κείμενα. Δεν είναι όμως ανάγκη με τον τρόπο αντίδρασης που επιλέγουμε να τα κάνουμε χειρότερα…

*Ο Γιώργος Μαυρωτάς είναι επίκουρος καθηγητής στη Σχολή Χημικών Μηχανικών του ΕΜΠ