Χρήστος Χαρακοπίδης από το blog ΛΙΓΑΠΟΛΑ
Ναι ή όχι στις συγχωνεύσεις μικρών Σχολικών μονάδων στην πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια Εκπαίδευση; Υπάρχει λόγος να υπάρχουν Δημοτικά Σχολεία με 5-10 παιδιά σε μικρά χωριά, που οι βασικοί τους κάτοικοι είναι συνταξιούχοι και ένα δάσκαλο που καλείται να διδάξει μέχρι σε έξι διαφορετικές τάξεις , όπου ο “ανταγωνισμός” μεταξύ των παιδιών είναι ανύπαρκτος; Σε ένα σχολείο, που, αν αποκτούσε τις υποδομές ενός “σύγχρονου” Σχολείου θα ανέβαζε το κόστος ανά μαθητή σε δυσθεώρητα ύψη ακόμα και για χώρες που φημίζονται για τη γενναιοδωρία τους στα θέματα της παιδείας; Τι “εφόδια” αποκτά ένας μαθητής Γυμνασίου ή Λυκείου για να ξεπεράσει τους “ανταγωνιστές “ του στο σκληρό και ανελέητο αγώνα δρόμου με έπαθλο την είσοδο σε μια “καλή” Πανεπιστημιακή Σχολή , σε ένα μικρό επαρχιακό Γυμνάσιο , όπου τα Μαθηματικά διδάσκονται από τον Φυσικό, η φυσική από Μαθηματικό, η ιστορία από καθηγητή Αγγλικής φιλολογίας κ.λ.π., καθώς επίσης δε μπορούν να διδαχθούν μαθήματα επιλογής, επειδή δεν είναι δυνατόν να υπάρξει ο κρίσιμος αριθμός ενδιαφερόμενων μαθητών, ακόμα κι' αν βρίσκονταν καθηγητές των ανάλογων ειδικοτήτων να τα διδάξουν; Πως θα επανδρωθεί το Σχολείο με όλες τις απαιτούμενες ειδικότητες , όταν δεν καλύπτεται το ωράριο Εκπαιδευτικών στις βασικές; Είναι δυνατόν το Σχολείο αυτό να έχει μόνιμο διδακτικό προσωπικό με 4-6 ώρες διδασκαλίας την εβδομάδα; Μπορεί να το δεχτεί αυτό η τρόικα;
Σκόπιμα τοποθέτησα μερικές λέξεις “κλειδιά” σε παρενθέσεις γιατί , κατά τη γνώμη μου, αποτελούν θεμελιώδη ζητήματα, που αφορούν το χαρακτήρα της παιδείας που θέλουμε και η ανάλυσή τους , καθώς και τα ερωτήματα που τίθενται και απαιτούν απαντήσεις κάνουν το ναι ή το όχι σε συγχωνεύσεις Σχολείων απάντηση περίπλοκη με βαθύ πολιτικό περιεχόμενο.
Το βασικό ερώτημα που πρέπει να απαντηθεί είναι το είδος του Σχολείου που θέλουμε.
Στο δικό μου το μυαλό υπάρχουν δύο ειδών Σχολεία.
1ο είδος: Ένα Σχολείο που στόχος του είναι να μάθει στο παιδί να γράφει, να διαβάζει , να ερμηνεύει τα φυσικά φαινόμενα που παρατηρεί γύρω του, να συμβιώνει με τους συνανθρώπους του στη βάση του αμοιβαίου σεβασμού και της αποδοχής της ιδιαιτερότητας και των ειδικών ικανοτήτων του καθενός, καθώς επίσης να σέβεται το περιβάλλον στο οποίο ζει και να το διαχειρίζεται με τέτοιο τρόπο, που να εξασφαλίζεται αναλλοίωτο και για τις επόμενες γενιές ανθρώπων. Να δίνει διεξόδους και δυνατότητα καλλιέργειας οποιασδήποτε κλίσης κάθε παιδιού , ώστε ο επαγγελματικός προσανατολισμός να γίνει ευχάριστη ενασχόληση, που θα οδηγεί και στην εξασφάλιση των απαραίτητων πόρων διαβίωσης. Σ' αυτό το Σχολείο διδάσκων δεν είναι μόνο ο δάσκαλος , καθώς επίσης οι μαθητές δεν είναι κατ' ανάγκη μόνο παιδιά. Είναι ο χώρος που χρησιμοποιείται απ' όποιον θέλει να μάθει κάτι από οποιονδήποτε το γνωρίζει.
2ο είδος: Ένα Σχολείο που στόχο έχει να προετοιμάσει το παιδί για ένα κόσμο ανταγωνιστικό , ώστε να του προσδώσει τα κατάλληλα εφόδια για να γίνει το ίδιο ανταγωνιστικό έναντι των άλλων αντιπάλων που πρόκειται να συναντήσει. Προ τούτο εφοδιάζεται με όλα τα σύγχρονα μέσα που θα το βοηθήσουν να συλλέξει όσο γίνεται περισσότερους τίτλους επάρκειας , ώστε να φτάσει μεταξύ των πρώτων στην είσοδο μιας καλής Πανεπιστημιακής Σχολής , να πάρει το απαραίτητο μεταπτυχιακό και, αν πάλι είναι μεταξύ των πρώτων, να κάνει και το απαραίτητο διδακτορικό. Έτσι θα μπορεί να μπει με αξιώσεις στην αρένα της επαγγελματικής επιβίωσης με αυξημένες ελπίδες στην αγορά εργασίας. Όταν βέβαια φτάσει εκεί κανείς δεν θα ενδιαφερθεί να μάθει πόσα ψυχοφάρμακα κουβαλάει στην τσέπη του, και το τραγικό, ένα μεγάλο μέρος όλων αυτών των παιδιών θα παραμένει στην ανεργία , όταν οι ελάχιστοι υδραυλικοί, οι ελάχιστοι ηλεκτρολόγοι , οι κομμωτές , οι συντηρητές καλοριφέρ και τόσες άλλες “υποτιμημένες” επαγγελματικές ομάδες θα αγωνίζονται να αποκρύψουν τα εισοδήματά τους από την τσιμπίδα της εφορίας.
Τα Σχολεία του πρώτου είδους δεν επιδέχονται συγχωνεύσεων. Ο χώρος μάθησης είναι απαραίτητος σε κάθε κοινωνία, ανεξάρτητα από το πλήθος των μελών της. Αυτό το Σχολείο χρειάζεται απαραίτητα εμπνευσμένους δασκάλους πρόθυμους να μεταδώσουν τη γνώση και μαθητές που τη δέχονται σαν ανάγκη της έμφυτης ανθρώπινης περιέργειας. Τα μέσα τότε βρίσκονται ή ανακαλύπτονται εύκολα χωρίς πολλά χρήματα.
Τα Σχολεία του δεύτερου είδους επιβάλλεται να είναι πολυδύναμα , με όλα τα σύγχρονα μέσα διδασκαλίας, με όλες τις ειδικότητες διδασκόντων. Αν όλα αυτά οι διδασκόμενοι (βλέπε μαθητές ) τα βλέπουν σαν καμουτσίκια και βουκέντρες για να τρέχουν ακόμα πιο γρήγορα σε έναν ανελέητο αγώνα δρόμου που οι περισσότεροι βρίσκονται χωρίς τη θέλησή τους και χωρίς ορατό τέρμα , θα τους ρωτήσει άραγε κάποτε , κάποιος;
Για να δοθεί επομένως απάντηση στο ερώτημα των συγχωνεύσεων ή μη των Σχολικών μονάδων είναι απαραίτητο να γίνει σαφές από την πολιτεία το είδος του Σχολείου και της παιδείας που θέλει για τα παιδιά. Τα μέσα που θα χρησιμοποιήσεις έχουν άμεση σχέση με στόχους που θα θέσεις. Δε μπορείς να ρωτάς τί μέσα χρειάζεσαι , αν δεν πεις τι θέλεις να κάνεις αγαπητή υπουργέ του Υπουργείου δια Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων.
Ναι ή όχι στις συγχωνεύσεις μικρών Σχολικών μονάδων στην πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια Εκπαίδευση; Υπάρχει λόγος να υπάρχουν Δημοτικά Σχολεία με 5-10 παιδιά σε μικρά χωριά, που οι βασικοί τους κάτοικοι είναι συνταξιούχοι και ένα δάσκαλο που καλείται να διδάξει μέχρι σε έξι διαφορετικές τάξεις , όπου ο “ανταγωνισμός” μεταξύ των παιδιών είναι ανύπαρκτος; Σε ένα σχολείο, που, αν αποκτούσε τις υποδομές ενός “σύγχρονου” Σχολείου θα ανέβαζε το κόστος ανά μαθητή σε δυσθεώρητα ύψη ακόμα και για χώρες που φημίζονται για τη γενναιοδωρία τους στα θέματα της παιδείας; Τι “εφόδια” αποκτά ένας μαθητής Γυμνασίου ή Λυκείου για να ξεπεράσει τους “ανταγωνιστές “ του στο σκληρό και ανελέητο αγώνα δρόμου με έπαθλο την είσοδο σε μια “καλή” Πανεπιστημιακή Σχολή , σε ένα μικρό επαρχιακό Γυμνάσιο , όπου τα Μαθηματικά διδάσκονται από τον Φυσικό, η φυσική από Μαθηματικό, η ιστορία από καθηγητή Αγγλικής φιλολογίας κ.λ.π., καθώς επίσης δε μπορούν να διδαχθούν μαθήματα επιλογής, επειδή δεν είναι δυνατόν να υπάρξει ο κρίσιμος αριθμός ενδιαφερόμενων μαθητών, ακόμα κι' αν βρίσκονταν καθηγητές των ανάλογων ειδικοτήτων να τα διδάξουν; Πως θα επανδρωθεί το Σχολείο με όλες τις απαιτούμενες ειδικότητες , όταν δεν καλύπτεται το ωράριο Εκπαιδευτικών στις βασικές; Είναι δυνατόν το Σχολείο αυτό να έχει μόνιμο διδακτικό προσωπικό με 4-6 ώρες διδασκαλίας την εβδομάδα; Μπορεί να το δεχτεί αυτό η τρόικα;
Σκόπιμα τοποθέτησα μερικές λέξεις “κλειδιά” σε παρενθέσεις γιατί , κατά τη γνώμη μου, αποτελούν θεμελιώδη ζητήματα, που αφορούν το χαρακτήρα της παιδείας που θέλουμε και η ανάλυσή τους , καθώς και τα ερωτήματα που τίθενται και απαιτούν απαντήσεις κάνουν το ναι ή το όχι σε συγχωνεύσεις Σχολείων απάντηση περίπλοκη με βαθύ πολιτικό περιεχόμενο.
Το βασικό ερώτημα που πρέπει να απαντηθεί είναι το είδος του Σχολείου που θέλουμε.
Στο δικό μου το μυαλό υπάρχουν δύο ειδών Σχολεία.
1ο είδος: Ένα Σχολείο που στόχος του είναι να μάθει στο παιδί να γράφει, να διαβάζει , να ερμηνεύει τα φυσικά φαινόμενα που παρατηρεί γύρω του, να συμβιώνει με τους συνανθρώπους του στη βάση του αμοιβαίου σεβασμού και της αποδοχής της ιδιαιτερότητας και των ειδικών ικανοτήτων του καθενός, καθώς επίσης να σέβεται το περιβάλλον στο οποίο ζει και να το διαχειρίζεται με τέτοιο τρόπο, που να εξασφαλίζεται αναλλοίωτο και για τις επόμενες γενιές ανθρώπων. Να δίνει διεξόδους και δυνατότητα καλλιέργειας οποιασδήποτε κλίσης κάθε παιδιού , ώστε ο επαγγελματικός προσανατολισμός να γίνει ευχάριστη ενασχόληση, που θα οδηγεί και στην εξασφάλιση των απαραίτητων πόρων διαβίωσης. Σ' αυτό το Σχολείο διδάσκων δεν είναι μόνο ο δάσκαλος , καθώς επίσης οι μαθητές δεν είναι κατ' ανάγκη μόνο παιδιά. Είναι ο χώρος που χρησιμοποιείται απ' όποιον θέλει να μάθει κάτι από οποιονδήποτε το γνωρίζει.
2ο είδος: Ένα Σχολείο που στόχο έχει να προετοιμάσει το παιδί για ένα κόσμο ανταγωνιστικό , ώστε να του προσδώσει τα κατάλληλα εφόδια για να γίνει το ίδιο ανταγωνιστικό έναντι των άλλων αντιπάλων που πρόκειται να συναντήσει. Προ τούτο εφοδιάζεται με όλα τα σύγχρονα μέσα που θα το βοηθήσουν να συλλέξει όσο γίνεται περισσότερους τίτλους επάρκειας , ώστε να φτάσει μεταξύ των πρώτων στην είσοδο μιας καλής Πανεπιστημιακής Σχολής , να πάρει το απαραίτητο μεταπτυχιακό και, αν πάλι είναι μεταξύ των πρώτων, να κάνει και το απαραίτητο διδακτορικό. Έτσι θα μπορεί να μπει με αξιώσεις στην αρένα της επαγγελματικής επιβίωσης με αυξημένες ελπίδες στην αγορά εργασίας. Όταν βέβαια φτάσει εκεί κανείς δεν θα ενδιαφερθεί να μάθει πόσα ψυχοφάρμακα κουβαλάει στην τσέπη του, και το τραγικό, ένα μεγάλο μέρος όλων αυτών των παιδιών θα παραμένει στην ανεργία , όταν οι ελάχιστοι υδραυλικοί, οι ελάχιστοι ηλεκτρολόγοι , οι κομμωτές , οι συντηρητές καλοριφέρ και τόσες άλλες “υποτιμημένες” επαγγελματικές ομάδες θα αγωνίζονται να αποκρύψουν τα εισοδήματά τους από την τσιμπίδα της εφορίας.
Τα Σχολεία του πρώτου είδους δεν επιδέχονται συγχωνεύσεων. Ο χώρος μάθησης είναι απαραίτητος σε κάθε κοινωνία, ανεξάρτητα από το πλήθος των μελών της. Αυτό το Σχολείο χρειάζεται απαραίτητα εμπνευσμένους δασκάλους πρόθυμους να μεταδώσουν τη γνώση και μαθητές που τη δέχονται σαν ανάγκη της έμφυτης ανθρώπινης περιέργειας. Τα μέσα τότε βρίσκονται ή ανακαλύπτονται εύκολα χωρίς πολλά χρήματα.
Τα Σχολεία του δεύτερου είδους επιβάλλεται να είναι πολυδύναμα , με όλα τα σύγχρονα μέσα διδασκαλίας, με όλες τις ειδικότητες διδασκόντων. Αν όλα αυτά οι διδασκόμενοι (βλέπε μαθητές ) τα βλέπουν σαν καμουτσίκια και βουκέντρες για να τρέχουν ακόμα πιο γρήγορα σε έναν ανελέητο αγώνα δρόμου που οι περισσότεροι βρίσκονται χωρίς τη θέλησή τους και χωρίς ορατό τέρμα , θα τους ρωτήσει άραγε κάποτε , κάποιος;
Για να δοθεί επομένως απάντηση στο ερώτημα των συγχωνεύσεων ή μη των Σχολικών μονάδων είναι απαραίτητο να γίνει σαφές από την πολιτεία το είδος του Σχολείου και της παιδείας που θέλει για τα παιδιά. Τα μέσα που θα χρησιμοποιήσεις έχουν άμεση σχέση με στόχους που θα θέσεις. Δε μπορείς να ρωτάς τί μέσα χρειάζεσαι , αν δεν πεις τι θέλεις να κάνεις αγαπητή υπουργέ του Υπουργείου δια Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων.
