Και πάλι το άσυλο

Του ΓΙΩΡΓΟΥ ΓΙΑΝΝΟΥΛΟΠΟΥΛΟΥ, Ελευθεροτυπία, 12.2.11

Οπως επιβάλλει η δομή του πολιτικού λόγου, η συζήτηση για το άσυλο, που φούντωσε με αφορμή τα γεγονότα στη Νομική, κινείται σε δύο συγκοινωνούντα μεν αλλά διακριτά επίπεδα.

Στο πρώτο γίνεται περιγραφή της κατάστασης και στο δεύτερο προτείνεται η ενδεδειγμένη στάση απέναντί της. Κρίνοντας από τις δημοσκοπήσεις, το άσυλο θεωρείται σήμερα κατά πλειοψηφία ένα άχρηστο στην καλύτερη περίπτωση κατάλοιπο του παρελθόντος και στη χειρότερη μια επικίνδυνη παθογένεια της περιβόητης μεταπολίτευσης που έκλεισε ήδη τον κύκλο της και πρέπει επιτέλους να ενταφιαστεί. Μήπως λοιπόν η παρακμή ενός θεσμού ταυτισμένου με την Αριστερά σημαίνει στροφή της κοινωνίας προς το συντηρητισμό του νόμου και της τάξης;

Ή μήπως το άσυλο αποτυπώνει μια συγκεκριμένη ιστορική στιγμή, η οποία στην πορεία κατάντησε ένα απλό ιδεολόγημα που η Αριστερά θεωρούσε κεκτημένο της και τώρα ήρθε η ώρα να ακολουθήσει την τύχη των άλλων κεκτημένων;

Νομίζω ότι ισχύει μάλλον το δεύτερο. Γιατί το άσυλο, δηλαδή η ελεύθερη διακίνηση των ιδεών μέσα στο χώρο του πανεπιστημίου, ουδέποτε είχε την εμβέλεια που υποχρεωτικά χαρακτηρίζει τις γενικές αρχές. Αλλά, σημαδεμένο από τις συνθήκες που το γέννησαν, σήμαινε κάτι διαφορετικό: ότι το πανεπιστήμιο «ανήκει» κατ' ουσίαν στην Αριστερά και συνεπώς ο μόνος κίνδυνος προέρχεται από τη Δεξιά (την αστυνομία).

Ξεκινώντας από αυτή την υπόρρητη παραδοχή -ποιος θα τολμούσε να τη διατυπώσει ανοιχτά- το ενδεχόμενο η Αριστερά να εμποδίζει την ελεύθερη διακίνηση των ιδεών μέσα στο πανεπιστήμιο αποκλείεται εξ ορισμού. Γι' αυτόν ακριβώς το λόγο οι αριστεροί υπερασπιστές του ασύλου έχουν χάσει την αξιοπιστία τους και δεν πείθουν. Αναγκασμένοι από τη δομή του πολιτικού λόγου να περιγράψουν την κατάσταση, κάνουν πως δεν βλέπουν τι γίνεται στα πανεπιστήμια μπροστά στα μάτια μας. Και μολονότι πολλοί αριστεροί, ιδίως πανεπιστημιακοί, δεν ενθαρρύνουν τη βία και κατ' ιδίαν την καταδικάζουν, ο επίσημος λόγος τους δεν μπορεί να παραδεχθεί αυτό που όλοι βλέπουμε.

Οτι δηλαδή διάφορες μικρές αριστερές ομάδες, με «δύναμη πυρός» κατά πολύ μεγαλύτερη από την αποδοχή τους όπως καταγράφεται στις εκλογές και με τη συνδρομή αντιεξουσιαστών που «φιλοξενούνται» στα πανεπιστήμια, αλωνίζουν χρησιμοποιώντας μαχητικές μεθόδους που έχουν στείλει καθηγητές και πρυτάνεις στο νοσοκομείο. Δυστυχώς η μαχητικότητά τους δεν διαφέρει και πολύ από τους τραμπουκισμούς που κάποτε στιγμάτισαν τη δράση των εθνικοφρόνων. (Μόνο που τότε δεν έδερναν καθηγητές αλλά αριστερούς.)

Αυτό όμως δεν σημαίνει αναγκαστικά ότι το άσυλο θα πρέπει να καταργηθεί, όπως αξιώνει η Νέα Δημοκρατία. Τα πανεπιστήμια σε ολόκληρο τον κόσμο αυτοδιοικούνται, δηλαδή η αστυνομία δεν παρεμβαίνει αν δεν κληθεί να το κάνει. Επιπλέον στην Ελλάδα ο συμβολισμός του ασύλου παραμένει νωπός και ισχυρός. Σημαίνει όμως ότι θα πρέπει επιτέλους να εφαρμοστεί ο νόμος απαρέγκλιτα. Κάτι που θα συμβεί μόνο αν η κυβέρνηση επιβάλει αλλαγές που δεν θα επιτρέπουν στις κομματικές νεολαίες να διαπλέκονται με τις πανεπιστημιακές αρχές, που αφ' ενός τους χρειάζονται για να εκλεγούν και στη συνέχεια ανέχονται τους εκβιασμούς τους γιατί ξέρουν τι τους περιμένει αν τους δυσαρεστήσουν.

Αν λοιπόν οι πανεπιστημιακοί οφείλουν να αναλάβουν τις ευθύνες τους, το ίδιο πρέπει να κάνει και η κυβέρνηση. Η οποία όμως -κι εδώ τα πράγματα περιπλέκονται- αντί να δημιουργήσει τις συνθήκες που θα επιτρέπουν στα εκλεγμένα όργανα του πανεπιστημίου να βάλουν σε τάξη τα του οίκου τους, σκοπεύει να αναθέσει την τήρηση του ασύλου στα διορισμένα συμβούλια διοίκησης, τα οποία μπορεί μεν να διασώσουν το άσυλο, αλλά υπονομεύοντας ταυτόχρονα το αυτοδιοίκητο του πανεπιστημίου.