Εντυπώσεις και ουσία για τα ΑΕΙ

Tου Αποστολου Λακασα από την Καθημερινή

Αξίζουν έπαινοι στον υφυπουργό Παιδείας, Ιωάννη Πανάρετο, για το επικοινωνιακό του παιχνίδι σχετικά με τις πρωτοβουλίες του να φέρει την αξιοκρατία και τη διαφάνεια στα ελληνικά πανεπιστήμια, τα ΤΕΙ και τα ερευνητικά κέντρα. Στο επίπεδο των πρώτων εντυπώσεων οι προσπάθειες του υφυπουργού αφορούν πολύ σοβαρά ζητήματα της λειτουργίας των ιδρυμάτων. Για παράδειγμα, ποιος θα μπορούσε να αρνηθεί την ιδιαίτερη βαρύτητα που έχουν πρωτοβουλίες για πάταξη των φαινομένων αναξιοκρατίας στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, για συμμάζεμα του χάους με τους «αιώνιους» φοιτητές που υπάρχει στα ιδρύματα, για εξορθολογισμό των ωρών διδασκαλίας των πανεπιστημιακών και για στηλίτευση των... κοπανατζήδων καθηγητών που αφήνουν τους συμβασιούχους ή τις χαμηλότερες βαθμίδες διδασκόντων να κάνουν το δικό τους διδακτικό ωράριο; Αυτές τις πρωτοβουλίες, ζητώντας τα σχετικά στοιχεία από τα ΑΕΙ, ανέλαβε μέσα το 2010 ο κ. Πανάρετος, και χθες σειρά είχε η ανακοίνωση για αντίστοιχη εκστρατεία κατά της λογοκλοπής.

Στο επίπεδο, όμως, της ουσίας οι κινήσεις του κ. Πανάρετου πάσχουν, καθώς τίποτε δεν μπορεί να γίνει λόγω του αυτοδιοίκητου των πανεπιστημίων. Ας πάρουμε ορισμένες από τις περιπτώσεις που αναφέρθηκαν παραπάνω. Ποια είναι η αξία της αναζήτησης των παιδιών που έχουν προσληφθεί στο ΑΕΙ όπου υπηρετούν οι γονείς τους, όταν το υπουργείο μπορεί να ελέγξει μόνο εάν τηρήθηκαν οι τυπικοί όροι της διαδικασίας και όχι εάν το διορισθέν παιδί του πανεπιστημιακού είχε όντως το καλύτερο βιογραφικό; Επίσης, ποια είναι η αξία της παραγγελίας που έδωσε χθες ο κ. Πανάρετος προς τα ΑΕΙ και τα ερευνητικά κέντρα να τον ενημερώσουν έως το τέλος Ιανουαρίου για το πώς χειρίστηκαν καταγγελίες για λογοκλοπή; Σε τόσο θολά θέματα των οποίων η διερεύνηση μπορεί να κρατήσει χρόνια, το υπουργείο Παιδείας ζητάει από τα αμαρτωλά ιδρύματα να προχωρήσουν σε αυτοκάθαρση μέσα σε τρεις εβδομάδες; Αφού το υπουργείο έχει καταγγελίες για φαινόμενα σήψης (π.χ. αναξιοκρατικοί διορισμοί, λογοκλοπές), γιατί δεν τις ερευνά το ίδιο και κατόπιν να βάλει... κάθε κατεργάρη στον πάγκο του;

Οι πρωτοβουλίες του υπουργείου, καθώς μένουν σε επίπεδο εντυπώσεων και δεν προχωρούν στην ουσία, κάνουν περισσότερο κακό παρά καλό. Ηδη, η ακαδημαϊκή κοινότητα δυσπιστεί για τις προθέσεις της ηγεσίας του υπ. Παιδείας –η ομοσπονδία των πανεπιστημιακών τής χρεώνει «προσπάθεια σπίλωσης των ελληνικών ΑΕΙ»– με αποτέλεσμα να δηλητηριάζονται ακόμη και προσπάθειες όπως η ανάδειξη της αριστείας εντός των ιδρυμάτων – πρόγραμμα που ανακοίνωσε πρόσφατα η υπουργός Αννα Διαμαντοπούλου.

Σαφώς και υπάρχουν φωτεινές κοιτίδες αριστείας εντός των ΑΕΙ, όπως υπάρχουν και περιπτώσεις σήψης. Σε μια τόσο κρίσιμη περίοδο της χώρας πληθαίνουν οι φωνές από την ακαδημαϊκή κοινότητα για να υιοθετηθούν αλλαγές, οι οποίες θα βοηθήσουν τον χώρο της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης και έρευνας να αφήσει πίσω του το χρεοκοπημένο παρελθόν. Ομως, οι φωνές αυτές ζητούν από την ηγεσία του υπουργείου Παιδείας να είναι αρωγός τους στην πράξη και όχι στα λόγια.