Η τετραετής φοίτηση τελικά είναι... εξαετής

 Οι αιτίες που οδηγούν τους φοιτητές να μένουν περισσότερο στα θρανία

Του Απόστολου Λακασά από την Καθημερινή 17/07/11


Δύο επιπλέον χρόνια των κανονικών τετραετών σπουδών χρειάζονται οι φοιτητές στα ελληνικά πανεπιστήμια για να ολοκληρώσουν τις σπουδές τους. Οι λόγοι για τη διετή καθυστέρηση, με δεδομένο ότι οι περισσότερες σχολές είναι τετραετούς φοίτησης, είναι αρκετοί. Οπως ανέφεραν πανεπιστημιακοί στην «Κ» κυρίως σχετίζονται με το επίπεδο των φοιτητών -και άρα το επίπεδο της υποχρεωτικής εκπαίδευσης- σε σχέση με τον βαθμό δυσκολίας των σπουδών στην τριτοβάθμια εκπαίδευση. Από την άλλη, ρόλο παίζει και η έδρα της σχολής. Χωρίς να λείπουν οι εξαιρέσεις, παρατηρείται οι σχολές στην περιφέρεια να έχουν μεγαλύτερο μέσο χρόνο σπουδών συγκριτικά με τις σχολές των κεντρικών ιδρυμάτων. Αυτό εξηγείται από το γεγονός ότι πολλοί φοιτητές, που κατάγονται από μεγάλα αστικά κέντρα αλλά σπουδάζουν σε περιφερειακές σχολές, καθυστερούν τις σπουδές τους διότι ουσιαστικά δεν συνδέονται με τον τόπο των σπουδών τους. Την ίδια στιγμή ο ένας στους τρεις φοιτητές έχει ξεπεράσει και την εξαετία και πλέον κατατάσσεται στην κατηγορία των «αιώνιων» φοιτητών (ποσοστό 35%), ενώ ο ένας στους τέσσερις δεν έχει δώσει στο ΑΕΙ σημεία ζωής τα τελευταία χρόνια. Τα συμπεράσματα αυτά προκύπτουν από τα στοιχεία του υπ. Παιδείας, τα οποία παρουσιάζει σήμερα η «Κ». Ειδικότερα:


- Κατά μέσο όρο ένας φοιτητής σε ελληνικό πανεπιστήμιο ολοκληρώνει τις σπουδές του σε έξι χρόνια. Το 2009 - 2010 οι ενεργοί φοιτητές ήταν 214.527 και την ίδια χρονιά αποφοίτησαν 29.467.


- Τον περισσότερο χρόνο για να ολοκληρώσουν τις σπουδές τους φαίνεται να χρειάζονται οι φοιτητές του Δημοκρίτειου Θράκης. Ο μέσος χρόνος σπουδών είναι 6,6 χρόνια, δηλαδή 2,6 χρόνια πάνω από την τετραετία που είναι ο ελάχιστος χρόνος σπουδών. Βέβαια, το Πολυτεχνείο Κρήτης έχει μέσο χρόνο αποφοίτησης 7,3 χρόνια, όμως οι σπουδές στα πολυτεχνεία είναι 5ετείς.


- Παρατηρείται ότι οι φοιτητές των περιφερειακών πανεπιστημίων ολοκληρώνουν, κατά μέσο όρο, τις σπουδές τους πιο αργά συγκριτικά με εκείνους στα κεντρικά. Αυτό γίνεται πιο εμφανές εάν συγκρίνουμε τους μέσους χρόνους κεντρικών και περιφερειακών σχολών με ομοειδές αντικείμενο. Ενδεικτικά, μεταξύ των εξαετούς φοίτησης ιατρικών, η της Θεσσαλίας έχει τον υψηλότερο μέσο χρόνο (7,92 χρόνια) έναντι των 6,72 χρόνων της Ιατρικής Αθηνών. Επίσης, στις πενταετείς σχολές ηλεκτρονικών υπολογιστών, η της Κρήτης έχει χρόνο αποφοίτησης 7,52 έναντι των 6,22 εκείνης του ΕΜΠ.
- Βέβαια, υπάρχουν εξαιρέσεις, όπως τα 7,62 έτη του μέσου χρόνου αποφοίτησης στο Φυσικό Αθηνών έναντι των 5,7 ετών του Φυσικού Ιωαννίνων. Ο μέσος χρόνος σπουδών εξαρτάται από τον βαθμό δυσκολίας κάθε σχολής, το αντικείμενό της και το επίπεδο των φοιτητών.


- Πάντως, όπως ανέφεραν στην «Κ» στελέχη του υπ. Παιδείας, στα περιφερειακά ιδρύματα πολλοί φοιτητές είναι πιο «αποστασιοποιημένοι», και όταν οδεύουν προς το τέλος του κανονικού χρόνου σπουδών αρχίζουν να μην παρακολουθούν τα μαθήματα. Αυτό είναι πιο έντονο στα ΤΕΙ. Ενδεικτικά, το ΤΕΙ Ηλεκτρολογίας Κρήτης έχει μέσο χρόνο σπουδών τα 8,5 έτη, το ΤΕΙ Μηχανολογίας-Υδάτινων Πόρων Μεσολογγίου 8,4 έτη και το ΤΕΙ Ηλεκτρολογίας Λαμίας τα 8,13 έτη.
- Η μέση αναλογία αποφοίτων ετησίως και ενεργών φοιτητών είναι 1,37 προς 10. Τις καλύτερες αναλογίες έχουν το Παν. Αθηνών (1,6:10) και το Αριστοτέλειο Θεσσαλονίκης (1,58:10).

«Αιώνιος» ο ένας στους τέσσερις

Ο ένας στους τέσσερις φοιτητές πανεπιστημίου έχει ξεπεράσει τον ελάχιστο χρόνο σπουδών μαζί με το περιθώριο των δύο ετών (ν+2) και έχει... ξεχάσει το ίδρυμα. Πρόκειται για τους «αιώνιους» φοιτητές που δεν δίνουν σημεία ζωής. Αντίθετα, το 10% έχει μεν ξεπεράσει το ν+2, αλλά τα τελευταία χρόνια έχει εγγραφεί σε κάποιο μάθημα. Συνολικά, από τους 603.216 φοιτητές σε πανεπιστήμια και ΤΕΙ οι 211.518 (35%) είναι «αιώνιοι». Εξ αυτών οι 132.430 (22%) είναι ανενεργοί και οι 79.088 (13%) ημιενεργοί. Τα πανεπιστήμια έχουν τους περισσότερους «αιώνιους», καθώς έχουν πιο πολλά έτη λειτουργίας από τα ΤΕΙ. Από τους 378.893 φοιτητές οι 98.602 (26%) είναι «αιώνιοι» και οι 36.479 (10%) ημιενεργοί. Σύνολο, 135.081 «αιώνιοι», δηλαδή το 36%. Παρά το... νεαρό της ηλικίας πολλών ΤΕΙ, δεν τους λείπουν οι «αιώνιοι». Από τους 224.323, οι 76.437 (34%) είναι «αιώνιοι» εκ των οποίων οι 33.828 (15%) ανενεργοί και οι 42.609 (19%) ημιενεργοί. Το ό, τι οι ημιενεργοί είναι πιο πολλοί οφείλεται στα λίγα χρόνια λειτουργίας πολλών ΤΕΙ. Πάντως, πρέπει να σημειωθεί ότι η πρόσθεση των κατηγοριών (ενεργοί, ημιενεργοί, ανενεργοί) έχει άθροισμα 591.230 φοιτητές, ενώ στον πίνακα του υπουργείου παρουσιάζονται 603.216. Σύμφωνα με το υπουργείο, η διαφορά οφείλεται σε τμήματα με αριθμούς φοιτητών που δεν έχουν καταχωρηθεί σε ηλεκτρονικά συστήματα, και τώρα δεν είναι δυνατή η κατηγοριοποίησή τους.