Εξαρχής θέλω να τονίσω ότι θεωρώ πρώτιστο καθήκον του κάθε πολίτη το σεβασμό στους θεσμούς και τους νόμους. σε μια δημοκρατική χώρα εφαρμόζουμε τους θεσμούς της πολιτείας και κάνουμε χρήση κάθε νόμιμου μέσου προκειμένου να τους αλλάξουμε. Και οι ανώτατοι λειτουργοί πρέπει να αποτελούν το παράδειγμα.
Περίπτωση θέσεως σε ισχύ και εφαρμογής ενός νέου θεσμικού πλαισίου αποτελεί ο νέος για τα ΑΕΙ. Το νέο αυτό θεσμικό πλαίσιο διαμορφώνει μια νέα κατάσταση, η οποία πρέπει να διερευνηθεί.
Η Υπουργός Παιδείας πέτυχε ο νόμος να ψηφιστεί στη Βουλή από τα 4/5 των βουλευτών, αλλά δεν τα κατάφερε, και πιθανώς δεν προσπάθησε, να έχει συνοδοιπόρο το δυναμικό μέρος της ακαδημαϊκής κοινότητας, που άλλωστε επί πολλά χρόνια επεσήμανε την ανάγκη αλλαγών στο Ελληνικό Πανεπιστήμιο. Δεν έδωσε σημασία στη μακρινή, αλλά πάντοτε επίκαιρη, προτροπή του Κ. Καραθεοδωρή - «το πανεπιστήμιο είναι ένας ευαίσθητος ζωντανός οργανισμός, που αντιδρά με απροσδόκητο τρόπο σε κάθε εξωτερική επέμβαση…»- και η προσπάθειά της κινδυνεύει να παρασυρθεί από την πλημμύρα της συνολικής κρίσης που κατακλύζει τη χώρα.
Θα αναρωτηθεί κανείς: είναι εξωτερικός παράγοντας το Υπουργείο Παιδείας και θεωρείται ως εξωτερική επέμβαση η από μέρους του διαμόρφωση του θεσμικού πλαισίου; Σε μια «έμπειρη» κοινωνία το πανεπιστήμιο αναμορφώνει την κοινωνία και το ίδιο αναμορφώνεται στην πορεία της. Είναι (πρέπει να είναι) η κριτική συνείδησή της και για το λόγο αυτό η αντιμετώπισή του πρέπει να είναι ανάλογη. Ο προβληματισμός για το πώς θα ανταποκριθεί η κοινωνία μας στα προβλήματα του παρόντος και του μέλλοντος θα πρέπει να προηγείται των αλλαγών, ώστε να υπάρχει συν-αντίληψη των προβλημάτων που θα πρέπει να αντιμετωπιστούν.
Η άποψη που διατρέχει την κοινωνία μας είναι ότι έγινε, μεταξύ Υπουργείου και Πρυτάνεων, μια ανταλλαγή ασύμβατων απόψεων, δηλαδή διάλογος κουφών. Το αποτέλεσμα της έλλειψης κουλτούρας διαλόγου το πληρώνει με δραματικό τρόπο η κοινωνία μας.
Η κατάσταση που επικρατεί στα πανεπιστήμια είναι χαοτική, με «πολλαπλασιαστή» παράγοντα την κρίση. Η εκπαιδευτική διαδικασία έχει σταματήσει, οι υποδομές κινδυνεύουν από βανδαλισμούς, οι μικροπωλητές έκαναν την εμφάνισή τους σε χώρους των πανεπιστημίων, οι καταλήψεις διαδέχονται η μια την άλλη, οι άλλοτε καθαρές πανεπιστημιουπόλεις δίνουν την εικόνα εγκατάλειψης και η κρίση βαθαίνει…
Είναι επιτακτική ανάγκη να αναληφθεί πρωτοβουλία εκτόνωσης της πανεπιστημιακής κρίσης, ώστε να επικεντρωθούν οι προσπάθειες όλων μας στο μετριασμό του πανικού που έχει προκαλέσει η οικονομική κατάρρευση της χώρας. Η αντιμετώπιση της δραματικής κατάστασης που βιώνουμε απαιτεί εθνική ομοψυχία, φωτισμένους πολιτικούς και διανόηση που πείθει.
Τι θα απαντήσουν η Υπουργός Παιδείας και οι Έλληνες Πρυτάνεις στους δοκιμαζόμενους γονείς, που βλέπουν η κρίση να τους χτυπάει δύο φορές, μια από τη δοκιμασία της χώρας και μια από την επιμήκυνση του εκπαιδευτικού χρόνου των παιδιών τους, και αναρωτιούνται: γιατί οι θυσίες μας και το χαμόγελο των παιδιών μας χάνονται;
Ο νέος νόμος έχει θετικά και αρνητικά στοιχεία. Η εφαρμογή του θα τα αποκαλύψει και με το χρόνο θα γίνουν οι αναγκαίες προσαρμογές. Άλλωστε, ο χρόνος είναι ο αληθινός δημιουργός και ο μεγάλος καταστροφέας των θεσμών.
Για να εκτονωθεί η σημερινή κρίση πρέπει να επικρατήσει νηφαλιότητα, δεν υπάρχουν περιθώρια για περαιτέρω τριβές και χάσματα στην εκπαίδευση. Σε χώρα της γειτονιάς μας, κατά τη διάρκεια της μεγάλης κρίσης στην π. Γιουγκοσλαβία, η κυβέρνησή της είχε αποφασίσει τη μη στράτευση των σπουδαστών κατά τη διάρκεια του πολέμου για να μην υπάρξει χάσμα εκπαίδευσης στις γενιές του μέλλοντος. Εμείς πότε θα σκεφτούμε το μέλλον της δικής μας χώρας;
Πρόταση
Να εφαρμοστεί ο νόμος ως προς την εκλογή της νέας διοικητικής δομής των πανεπιστημίων. Οι νέες διοικήσεις να προβληματιστούν ως προς την εφαρμογή των διατάξεων του νόμου που προκαλούν τις μεγάλες αντιδράσεις απέναντι στο νόμο του ακαδημαϊκού χώρου (εκλογή και αρμοδιότητες κοσμητόρων, κατάργηση τμημάτων, κ.α.).
Το Υπουργείο Παιδείας και τα Πανεπιστήμια πρέπει με τη στάση τους να συμβάλουν στη δημιουργία περιβάλλοντος εθνικής συνεννόησης. Είναι καθήκον τους, και όλοι φέρουμε ευθύνη, συλλογική και ατομική…
Ο κ. Χρήστος Β. Μασσαλάς είναι καθηγητής, π. Πρύτανης του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων
E-mail: cmasalas@cc.uoi.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου