Παραιτήθηκε ο Γ. Τσεμπελής από το Τομεακό Ερευνητικό Συμβούλιο Κοινωνικών Επιστημών

Αντιδρώντας στις τελευταίες εξελίξεις σχετικά με το νόμο πλαίσιο για την Παιδεία.

Την παραίτησή του από το Τομεακό Ερευνητικό Συμβούλιο Κοινωνικών Επιστημών του Εθνικού Συμβουλίου Έρευνας και Τεχνολογίας υπέβαλε με επιστολή του προς την εν λόγω επιτροπή, τον πρόεδρό της και τον υπουργό Παιδείας ο Γιώργος Τσεμπελής, καθηγητής Πολιτικών Επιστημών και κάτοχος της έδρας Anatol Rapoport του πανεπιστημίου του Μίσιγκαν. Ο κ. Τσεμπελής υπέβαλε την παραίτησή του αντιδρώντας στις τελευταίες εξελίξεις στο θέμα του νόμου πλαισίου για την Παιδεία, καταφερόμενος κατά των πρυτάνεων, αλλά και του υπουργού Παιδείας, κ. Γ. Μπαμπινιώτη. Όπως αναφέρει στην επιστολή, «Τι να πρωτοθαυμάσει κανείς; Την δήλωση ότι τα πάντα γίνονται για να σωθεί ο νόμος; Νομίζει ο κύριος Μπαμπινιώτης ότι τον πίστεψε κανείς; Την ελαφρότητα του χιούμορ των υφισταμένων; Το πρόβλημα τους είναι ποιος θα βγει στις εκλογές να αναλάβει την εφαρμογή; Οι θριαμβολογίες των πρυτάνεων που αποτελούν μέλη της νεοσυσταθείσας επιτροπής προς «διάσωση» του νόμου είναι οι αλαλαγμοί των λύκων που τους εμπιστεύτηκαν ΞΑΝΑ να φυλάνε τα πρόβατα» . Ακολουθεί ολόκληρη η επιστολή. «Αγαπητοί συνάδελφοι του Τομεακού Ερευνητικού Συμβουλίου Κοινωνικών Επιστημών του Εθνικού Συμβουλίου Έρευνας και Τεχνολογίας, αγαπητέ πρόεδρε κε Βεττα, αξιότιμε κε. υπουργέ Με μεγάλη μου λύπη υποβάλλω την παραίτηση μου από μέλος της παραπάνω επιτροπής. Όταν πριν από ένα περίπου χρόνο δέχτηκα να συμμετάσχω, ήταν γιατί με διαβεβαίωσαν -και πείστηκα- ότι θα μπορούσα κάτι να προσφέρω στη βελτίωση της Ελληνικής παιδείας. Δέχτηκα την άμισθη θέση με πολύ μεγαλύτερο σεβασμό απ’ ότι μια έμμισθη. Οφείλω ταυτόχρονα να ομολογήσω ότι τη συγκεκριμένη θέση δεν θα αναλάμβανα με οποιοδήποτε μισθό σε μια άλλη χώρα με την ίδια κατάσταση στην εκπαίδευση». «Υπήρξαν δυο λόγοι που δέχθηκα και θεώρησα τιμή μου να υπηρετήσω. Ο πρώτος ήταν ότι τρέφω μεγάλο θαυμασμό για την εκπαίδευση που έλαβα στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο (αποφοίτησα το 1974). Θεωρώ ότι η παιδεία που έλαβα στο ΕΜΠ ήταν πιο καθοριστική για την εξέλιξη μου από τα δυο διπλώματα (Πολιτικής Επιστήμης και διδακτορικό Στατιστικής) που έλαβα στη Γαλλία, και το ένα (διδακτορικό Πολιτικής Επιστήμης) στην Αμερική. Ο δεύτερος ήταν ότι έβλεπα από μακριά ότι η οποιαδήποτε βοήθεια ήταν απόλυτα αναγκαία στη σημερινή κατάσταση του Ελληνικού Πανεπιστημίου» . «Όταν άρχισε τη θητεία μου στην επιτροπή διαπίστωσα ότι η κρατούσα κατάσταση ήταν πολύ χειρότερη απ’ ότι νόμιζα. Είδα για παράδειγμα ότι οι περισσότεροι πανεπιστημιακοί συμπεριελάμβαναν στο βιογραφικό τους όχι μόνο δημοσιεύσεις από τον επιστημονικό τύπο του εξωτερικού αλλά και από Ελληνικά έντυπα όχι μόνο επιστημονικά αλλά και περιοδικά ευρείας κυκλοφορίας, ακόμα και εφημερίδες όπως ‘Η Αυγή της Κυριακής.’ Συνειδητοποίησα ότι το κριτήριο εγκύρων δημοσιευμάτων που έχουν την επιστημονική έγκριση διακεκριμένων ειδικών (peer review) δεν υπάρχει στην Ελλάδα. Ότι ορισμένοι Έλληνες πανεπιστημιακοί δεν αντιλαμβάνονται τη διαφορά μιας ελληνόγλωσσης από μια διεθνή δημοσίευση (μόνο η δεύτερη επηρεάζει το διεθνές επιστημονικό κοινό) η ακόμα τη διαφορά επιστημονικής δημοσίευσης από άποψη» . «Ακόμα χειρότερα, ένα Ελληνικό Πανεπιστήμιο συμμετείχε στην κατασκευή ενός ‘δείκτη’ επιστημονικής απήχησης ο οποίος καταμετρά οποιαδήποτε «δημοσίευση» ακόμα και στις ιστοσελίδες του κάθε πανεπιστημιακού, μπλογκς η άλλες δημοσιεύσεις καθώς και τις πιθανές συζητήσεις που ακολουθούν. Με βάση αυτό το «δείκτη», σύμφωνα με δημοσίευμα έγκριτης εφημερίδας τα Ελληνικά Πανεπιστήμια έρχονται τρίτα σε ολόκληρο τον κόσμο, ενώ τα Αμερικάνικα δέκατα!!! Και ποιος νοιάζεται ότι στη βάση των παγκόσμια αποδεκτών δεικτών, βασισμένων σε έγκυρες δημοσιεύσεις καθώς και σε αναφορές στη διεθνή βιβλιογραφία, κανένα Ελληνικό πανεπιστήμιο δεν είναι στα διακόσια πρώτα στον κόσμο;» «Αντί να βλέπουμε την πραγματικότητα και να προσπαθούμε να βελτιώσουμε την κατάσταση, χρησιμοποιούμε διαστρεβλωτικούς φακούς και αλλάζουμε αυτό που βλέπουμε. Σε μια σκηνή του Γαλιλαίου του Μπρεχτ, οι καρδινάλιοι του εξηγούν γιατί δεν θα κοιτάξουν μέσα από το τηλεσκόπιο…..Όταν το Υπουργείο Παιδείας κατάλαβε την αθλιότητα της Ελληνικής εκπαίδευσης δημιούργησε ένα, κατά τη γνώμη μου συμβιβαστικό, νέο νόμο πλαίσιο που άλλαζε τον τρόπο εκλογής των Πανεπιστημιακών διοικήσεων με συμμετοχή εξωπανεπιστημιακών παραγόντων από την οικονομία και την κοινωνία. Για την επιλογή των πανεπιστημιακών εφαρμόζονταν επιστημονικά και όχι πολιτικά κριτήρια και για την επιλογή των μη πανεπιστημιακών- από τα μέλη των ΑΕΙ- εφαρμόζονταν το πιο πρόσφορο εκλογικό σύστημα. Αυτή η ηγεσία θα αναλάμβανε ευθύνες που σήμερα διαχειρίζεται το Υπουργείο Παιδείας». «Μιλάμε δηλαδή για μείζονα και αναγκαία αποκέντρωση που θα επιτρέψει στα ΑΕΙ να ανασάνουν, να διαχειριστούν τους περισσότερους πόρους τους όπως τα ίδια κρίνουν σωστό. Παρά ταύτα, η κατάσταση έγινε αμέσως έκρυθμη, οι Πρυτάνεις εξανέστησαν, δήλωσαν ότι δεν θα εφαρμόσουν το νόμο που καταργεί την αυτοτέλεια των ΑΕΙ. Πιο στρατηγικές σκέψεις πρυτάνευσαν και συνέστησαν αντί να αναλάβουν οι Πρυτάνεις την αντίσταση, να βοηθήσουν τους φοιτητές να καταργήσουν κάθε έννοια νόμου μέσα στα ΑΕΙ και οι ίδιοι να προσφύγουν στο Συμβούλιο της Επικρατείας για την συνταγματικότητα του νόμου! Για να καταλαβαίνουμε περί τίνος πρόκειται, ΟΛΑ τα Αμερικάνικα πανεπιστήμια (ιδιωτικά ΚΑΙ δημόσια) έχουν μεικτές διοικήσεις από Πανεπιστημιακούς και εξωπανεπιστημιακούς. Το Πανεπιστήμιο της Πολιτείας το Μίσιγκαν όπου εργάζομαι (δημοσιο) είχε την διαπανεπιστημιακή διοίκηση διοριζόμενη από τον Πρύτανη στο παρελθόν, ενώ τώρα εκλέγεται από τους κατοίκους της πολιτείας. Το κάθε πανεπιστήμιο καθορίζει το πως συγκροτείται η διοίκηση του. Ξανά, αντί να βλέπουμε την πραγματικότητα βάλαμε ιδεολογικές παρωπίδες για να αρνηθούμε τι βλέπουμε» . «Όλα αυτά τα έβλεπα, και παρέμενα στη θέση μου γιατί ήταν επιβεβαίωση των αρχικών μου θέσεων, ότι η χώρα χρειάζεται όλη τη βοήθεια που μπορεί να βρει για την αναμόρφωση της εκπαίδευσης. Και ο νόμος πλαίσιο είχε βάλει έναν περιοριστικό όρο αντάξιο της πανουργίας του Οδυσσέα (για να θυμηθούμε τους προγόνους μας): χρήματα για ένα ΑΕΙ μπορούσε να λάβει μόνο η νεοεκλεγείσα ηγεσία του ιδρύματος. Αυτή η διάταξη ήταν η μόνη ασπίδα που είχε ο νόμος πλαίσιο μέσα σε μια θάλασσα αναρχίας που κυριαρχεί σήμερα στα ΑΕΙ. Μπορεί οι πρυτάνεις να θέλουν και να μπορούν να ακυρώνουν τη μια εκλογή μετά την άλλη, άλλα δεν θα έχουν χρηματοδότηση αν συνεχίσουν. Ακόμα και οι φοιτητές που τώρα κινητοποιούνται υπέρ τους κάποτε θα συνειδητοποιήσουν την κατάσταση και θα σταματήσουν» . «Αυτή τη διάταξη η νέα ηγεσία του Υπουργείου Παιδείας την ανέτρεψε. Ο υπουργός δήλωσε ότι έχει την υποστήριξη του Πρωθυπουργού, και με δυο υφυπουργούς στο πλευρό του (έναν από το κάθε κόμμα που στηρίζει την κυβέρνηση) δήλωσε πως στόχος του είναι το πως θα εφαρμοστεί ο νόμος ο οποίος ‘συναντά προβλήματα’. Οι δυο υφυπουργοί υποστήριξαν τα λεγόμενα του υπουργού, και διαφώνησαν μόνο στο αν μετά τις εκλογές ο νόμος θα εφαρμοστεί από το ΠΑΣΟΚ η την ΝΔ. Τι να πρωτοθαυμάσει κανείς; Την δήλωση ότι τα πάντα γίνονται για να σωθεί ο νόμος; Νομίζει ο κύριος Μπαμπινιώτης ότι τον πίστεψε κανείς; Την ελαφρότητα του χιούμορ των υφισταμένων; Το πρόβλημα τους είναι ποιος θα βγει στις εκλογές να αναλάβει την εφαρμογή; Οι θριαμβολογίες των πρυτάνεων που αποτελούν μέλη της νεοσυσταθείσας επιτροπής προς ‘διάσωση’ του νόμου είναι οι αλαλαγμοί των λύκων που τους εμπιστεύτηκαν ΞΑΝΑ να φυλάνε τα πρόβατα» . «Δεν μπορώ υπό αυτές τις συνθήκες να συμμετέχω σε σχεδιασμούς του Υπουργείου Παιδείας. Ο νόμος πλαίσιο για την Παιδεία ήταν ο μόνος διαρθρωτικός νόμος που ψηφίστηκε από τη Βουλή, που δεν επιβάλλει φορολογία και δεν σχεδιάζει πως θα απολύσει εργαζόμενους (αν και θα έπρεπε κατά τη γνώμη μου πολλές σχολές και πανεπιστήμια να κλείσουν). Είναι ο μόνος νόμος που ψηφίστηκε χωρίς το μαχαίρι των δανειστών στο λαιμό και που είχε στόχο πως θα φτιάξουμε μια καλύτερη Ελλάδα που να μπορεί να ανταγωνιστεί στο διεθνές περιβάλλον. Ήταν μια επένδυση για το μέλλον μας και δεν φαίνεται να νοιάζεται κανείς για την «διάσωση» του. Ούτε καν τα κόμματα που τον ψήφισαν. Παίρνει κι αυτός το δρόμο των νομοσχεδίων για την απελευθέρωση των επαγγελμάτων. Με λύπη μου παραιτούμαι από την επιτροπή. Γιώργος Τσεμπελής Anatol Rapoport Collegiate Professor Of Political Science University of Michigan USA» www.kathimerini.gr

Σύγκλιση απόψεων Γ. Μπαμπινιώτη-Πανεπιστημιακών

ΡΕΠΟΡΤΑΖ:esos.gr
Το αδιέξοδο που επικρατεί στα Πενεπιστήμια σχετικά με την μη εκλογή των νέων διοικήσεων σε κανένα Ιδρυμα, και την μη λειτουργία των Οργανωτικών Επιτροπών , μετέφερε στον υπουργό Παιδείας Γ. Μπαμπινιώτη, η διοίκηση του κορυφαίου συνδικαλιστικού οργάνου των πανεπιστημιακών , της ΠΟΣΔΕΠ, στη διάρκεια της σημερινής συνάντησης.

Για την ανάδειξη των νέων Συμβουλίων Διοίκησης των ΑΕΙ ο υπουργός Παιδείας  δήλωσε:
«Υπάρχουν συγκεκριμένες σκέψεις τις οποίες θα επεξεργαστούμε. Οι τρόποι δεν μπορούν να εξειδικευτούν αυτή τη στιγμή. Είναι σε συζήτηση. Αυτό που θέλω να σας πω είναι ότι υπάρχει σύγκλιση απόψεων και εκτιμήσεις προς την ίδια κατεύθυνση.»
Ο Πρόεδρος ΠΟΣΔΕΠ Ν. Σταυρακάκης τόνισε:
 «Τα Πανεπιστήμια βρίσκονται σε μία κρίσιμη καμπή αυτή την περίοδο. Αυτό ακριβώς που ζητήσαμε από τον κύριο Υπουργό είναι να προβεί στις απαραίτητες ενέργειες και στις πολιτικές πρωτοβουλίες,  ώστε η εφαρμογή του νόμου και σε αυτά τα σημεία να προχωρήσει όσο γίνεται πιο γρήγορα. Θα πρέπει να υπάρξει υπέρβαση της κατάστασης που  αυτή τη στιγμή βιώνουμε. Οι τρόποι και οι έξοδοι διαφυγής είναι αρκετές και νομίζω ότι το υπουργείο μπορεί να επιλέξει. Πρέπει να ξεπεράσουμε την πραγματικότητα, την κατάσταση στην οποία βρίσκεται αυτή τη στιγμή το Πανεπιστήμιο χρησιμοποιώντας τις δομές και τις δυνάμεις που αυτό το ίδιο το Πανεπιστήμιο έχει,  τη δυναμική και το δυναμικό  που περικλείει.»

Στη διάρκεια της συνάντησης συζητήθηκαν όλα τα μείζονα θεσμικά και οικονομικά θέματα που απασχολούν την πανεπιστημιακή κοινότητα. Η συνάντηση προσδιορίστηκε από τη σύγκλιση των απόψεων για την αποκατάσταση της ηρεμίας στα Ανώτατα Ιδρύματα στο πλαίσιο της εφαρμογής του νόμου αλλά με επίλυση των προβλημάτων.
     Υπουργός:
«Είχαμε μία ουσιαστική συζήτηση. Ανταλλάξαμε απόψεις για το πώς μπορεί να λειτουργήσει το Πανεπιστήμιο σε κλίμα ηρεμίας, στο πλαίσιο της εφαρμογής του νόμου αλλά με επίλυση προβλημάτων. Πιστεύουμε ότι τα θέματα, που ετέθησαν από τους συναδέλφους της ΠΟΣΔΕΠ, μπορούν να αντιμετωπιστούν. Όλοι συγκλίνουν στην αποκατάσταση της εύρυθμης λειτουργίας του Πανεπιστημίου, στην επίλυση προβλημάτων και στην καταξίωση του δημόσιου Πανεπιστημίου καθώς  έχει δημιουργηθεί μια εικόνα αρνητική και δεν  πρέπει να είναι αρνητική».
Πρόεδρος ΠΟΣΔΕΠ:
«Με τον κύριο Υπουργό, με τον κύριο συνάδελφο είχαμε μία μακρά και ουσιαστική συζήτηση σε όλο το φάσμα των θεμάτων που απασχολούν τα Πανεπιστήμια και τους Πανεπιστημιακούς, τόσο θεσμικού χαρακτήρα όσο και οικονομικού. Καταλήξαμε στη γενική και σύμφωνη διαπίστωση ότι η Πολιτεία θα πρέπει να αναλάβει σημαντικές πολιτικές πρωτοβουλίες, ώστε ο νόμος να εφαρμοστεί άμεσα και σε όλα του τα σημεία. Θεωρούμε ότι η συζήτηση γενικά κινήθηκε σε πάρα πολύ θετικό κλίμα και ελπίζουμε ότι οι πρωτοβουλίες που θα αναλάβει η πολιτεία (και συγκεκριμένα ο υπουργός, ο κ. Μπαμπινιώτης)  θα βοηθήσουν  τα Πανεπιστήμια να προχωρήσουν πιο γρήγορα σε ενέργειες και σε διαδικασίες τις οποίες χρειάζεται η ελληνική κοινωνία και η ελληνική οικογένεια. Ενέργειες που θα τις επεξεργαστεί, θα τις αποφασίσει το υπουργείο για την πλήρη εφαρμογή του νόμου».

Πανελλήνια Ομοσπονδία Συλλόγων
Διδακτικού και Ερευνητικού Προσωπικού
Διεύθυνση:     ΣΤΑΔΙΟΥ  5,  4ος Όροφος,   GR105 62,    ΑΘΗΝΑ,    
Ηλεκτρονικό Ταχυδρομείο: posdep@posdep.gr      Ιστοσελίδα: www.posdep.gr
Τηλέφωνο:  210-3689372          Fax:  210-3689376
Π Ρ Ο Ε Δ Ρ Ε Ι Ο

ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ
Αθήνα,  22   Μαρτίου  2012
ΘΕΜΑ: Συνάντηση της ΠΟΣΔΕΠ με την πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Παιδείας, Διά Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων την Πέμπτη 22 Μαρτίου 2012.
Πραγματοποιήθηκε σήμερα η προγραμματισμένη συνάντηση της Εκτελεστικής Γραμματείας  της Ομοσπονδίας με την πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Παιδείας. Το προεδρείο της ΠΟΣΔΕΠ εξέθεσε τις θέσεις της Ομοσπονδίας για τα μεγάλα θεσμικά και οικονομικά ζητήματα των πανεπιστημίων και των πανεπιστημιακών. Ο Υπουργός άκουσε την Ομοσπονδία με διάθεση κατανόησης και συνεργασίας επισημαίνοντας ότι επιθυμεί να συμβάλει στη βελτίωση της δημόσιας εικόνας των πανεπιστημίων  και αναγνωρίζοντας ότι τα ελληνικά πανεπιστήμια διαθέτουν αξιόλογο προσωπικό και παράγουν σημαντικό έργο που μπορεί να συμβάλει στην διέξοδο από τη σημερινή κρίση.
Συγκεκριμένα, το προεδρείο της ΠΟΣΔΕΠ ανέπτυξε τα ακόλουθα θέματα που αφορούν σε ζητήματα προσωπικού, οικονομικά και θεσμικά προβλήματα:
•    Άμεσο διορισμό όλων των εκλεγμένων νέων μελών ΔΕΠ. Δυνατότητα μεταφοράς πίστωσης για όσα νεοεκλεγμένα μέλη ΔΕΠ υπηρετούν ήδη στο δημόσιο. Δυνατότητα μετακίνησης μεταξύ Ιδρυμάτων για όλες τις βαθμίδες μελών ΔΕΠ. Επίσπευση των προκηρύξεων για εξελίξεις μελών ΔΕΠ και απρόσκοπτο διορισμό όσων εξελίσσονται. Διασφάλιση των ερευνητικών και διδακτικών καθηκόντων των λεκτόρων και απεμπλοκή της δυνατότητας εξέλιξής τους. Επαναφορά της ρύθμισης για συνυπηρέτηση εκπαιδευτικών σχολικής εκπαίδευσης με σύζυγο πανεπιστημιακό. Μέτρα για τον περιορισμό της διαρροής επιστημονικού δυναμικού στο εξωτερικό. Αναγνώριση της προϋπηρεσίας νεοδιοριζόμενων στο Πανεπιστήμιο. Δημιουργία μόνιμης Διυπουργικής Διεύθυνσης μεταξύ Υπ. Παιδείας και Υπ. Υγείας, για τα θέματα των μελών ΔΕΠ που είναι τοποθετημένα σε Νοσοκομεία.

•    Διασφάλιση της χρηματοδότησης των πανεπιστημίων και αντιμετώπιση των απωλειών από τη διαχείριση των διαθεσίμων. Άμεση ενεργοποίηση της Τριμερούς Επιτροπής ΥΠΟΙΚ, ΥΠΔΒΜΘ και των Ομοσπονδιών ΠΟΣΔΕΠ, ΟΣΕΠ-ΤΕΙ και ΕΕΕ για την αναμόρφωση του ειδικού μισθολογίου μας: παρουσιάστηκε η εξέλιξη του μισθολογίου μας που υστερεί σημαντικά σε σχέση με τις άλλες κατηγορίες των ειδικών μισθολογίων και υποστηρίχτηκε η θέση μας για δίκαιη κατανομή των βαρών αλλά και των απολαβών.

•    Σαφή δέσμευση για μόνιμο εθνικό πρόγραμμα έρευνας, με ερευνητικά προγράμματα που θα προκηρύσσονται σε τακτά χρονικά διαστήματα για όλα τα ερευνητικά πεδία. Διατήρηση της ευελιξίας στις προσλήψεις προσωπικού επί συμβάσει από τους ΕΛΚΕ των ΑΕΙ για τη στήριξη των ερευνητικών προγραμμάτων.
•    Έναρξη ουσιαστικού διαλόγου για επανασχεδιασμό του τοπίου της ανώτατης εκπαίδευσης, μέσω διαφανών διαδικασιών και με πλήρη διασφάλιση  του προσωπικού και των φοιτητών.

Τέλος, διαπιστώθηκε και από τις δύο πλευρές η ανάγκη για ανάληψη πρωτοβουλιών από το Υπουργείο ώστε να εξασφαλιστεί η εύρυθμη λειτουργία των ιδρυμάτων και να αποκατασταθεί ένα κλίμα εμπιστοσύνης ανάμεσα στην πανεπιστημιακή κοινότητα και την πολιτική ηγεσία.

Η Ομοσπονδία αναμένει ότι οι προτάσεις της θα εισακουστούν από την πολιτική ηγεσία και θα συνεχίσει να συμβάλει στις προσπάθειες αναβάθμισης του ρόλου και της λειτουργίας των πανεπιστημίων και των πανεπιστημιακών.  

Ο Πρόεδρος
Νικόλαος Μ. Σταυρακάκης
Καθηγητής Ε.Μ.Π.         Η Γραμματέας
Ευγενία Μπουρνόβα
Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Ε.Κ.Π.Α.

Μεταρρυθμιστική σπουδή και «βαθύ» Πανεπιστήμιο

του Θανάση Γκότοβου από την Αιχμή

Όποιος παρακολουθεί τα δρώμενα στα ελληνικά Πανεπιστήμια τον τελευταίο καιρό και καταφέρει να μείνει ψυχικά ψύχραιμος και διανοητικά νηφάλιος, έχει ήδη αποδείξει στην πράξη ότι διαθέτει τις σπάνιες αυτές ικανότητες στη συγκυρία της μεταμνημονιακής Ελλάδας. Δεν χρειάζεται άλλο τεστ. Γιατί το τοπίο στην Ανώτατη Εκπαίδευση τα έχει όλα:

• καταστάσεις και πρακτικές ανομικές και πελατειακές
• πλειοψηφίες που το μόνο από το οποίο συγκινούνται και το μόνο που καταλαβαίνουν είναι η ισχύς τους και η αναπαραγωγή της
• φοιτητές που μεγάλωσαν σε έναν κόσμο όπου άλλοι φροντίζουν για να «τακτοποιούνται» τα πράγματα, χωρίς οι ίδιοι να δώσουν έστω μια μικρή μάχη,
• άλλοι φοιτητές διαπαιδαγωγημένοι σε περιβάλλοντα όπου η δέσμευση στο νόμο εξαρτάται από την υποκειμενική αξιολόγηση του νόμου
• Πανεπιστημιακούς που εργάζονται στο αντικείμενό τους, όπως περίπου ο Αρχιμήδης με τους κύκλους του, χωρίς να νοιάζονται για το περιβάλλον μέσα στο οποίο εργάζονται
• Πανεπιστημιακοί που δεν ξέρουν να κάνουν κύκλους, αλλά αφού βρέθηκαν εκεί που είναι προσπαθούν, τουλάχιστον, να αυξήσουν τα εισοδήματά τους
• άλλους πάλι που (λένε ότι) προσπαθούν να ανατρέψουν τον νεοφιλελευθερισμό, αλλά μέχρι να γίνει αυτό δεν έχουν αντίρρηση να τον υπηρετήσουν. Και πάει λέγοντας…

Θεσμοί κανονικοί και θεσμοί ως άλλοθι

Τα Πανεπιστήμια, όμως, είναι θεσμοί. Στα χαρτιά υπάρχουν νόμοι, κανόνες, καταστατικά. Τι καθορίζουν όλα αυτά; Κατά βάση καθορίζουν ποια πρόσωπα έχουν ή αποκτούν ποιες ιδιότητες (θέσεις) και αρμοδιότητες, πώς τις ασκούν, με ποιο αποτέλεσμα και με ποιο σύστημα εποπτείας διαπιστώνεται ότι τα πρόσωπα που δικαιούνται να αποκτήσουν συγκεκριμένες ιδιότητες και αρμοδιότητες, όντως, τις αποκτούν με βάση το σύστημα των αρχών και των κανόνων που διέπουν το χώρο και τις ασκούν όπως προβλέπεται και όχι διαφορετικά. Ο γενικός στόχος αυτού του θεσμού είναι η παραγωγή επιστημονικής γνώσης και αντίστοιχων δεξιοτήτων, καθώς επίσης η μεταβίβασή της σε ένα τμήμα της νέας γενιάς, σ’ εκείνο που κατορθώνει να περάσει το φίλτρο των εισαγωγικών εξετάσεων και να φοιτήσει σε ένα από τα Πανεπιστήμια της χώρας.

Αλλά το επίσημο κανονιστικό πλαίσιο δεν λειτουργεί στο κενό. Τα πρόσωπα που καλούνται να το εφαρμόσουν, έχουν ήδη κάποιο «περιεχόμενο» πριν χυθεί μέσα τους το περιεχόμενο των θεσμικά προσδιορισμένων κανόνων. Όχι μόνο σαν άτομα, αλλά και σαν συλλογικότητες. Ως πανεπιστημιακή κοινότητα. Αυτό το πολιτισμικό «περιεχόμενο» στις συνειδήσεις των μελών των ακαδημαϊκών κοινοτήτων, η κουλτούρα του Πανεπιστημίου, είναι ο κυματοθραύστης κάθε μεταρρυθμιστικού κύματος, εσωτερικού ή εξωτερικού. Ο κυματοθραύστης αυτός μπορεί να αποδειχθεί ιδιαίτερα ανθεκτικός αν το υλικό από το οποίο είναι κατασκευασμένος είναι οι ανομικές στάσεις και οι πελατειακές πρακτικές και αν η εφαρμογή της όποιας μεταρρύθμισης εξαρτάται από«δημοκρατικές» πλειοψηφίες, έτοιμες ήδη από το παλιό καθεστώς.

Η βίαιη ματαίωση ή παρεμπόδιση των εκλογών των μελών του Συμβουλίου, έτσι όπως τη ζούμε αυτή την εποχή, είναι – εκτός από ανομική πρακτική με επαναστατικό περίβλημα – μια σουρεαλιστική μάχη: η σύνθεση των Συμβουλίων, αν οι εκλογές γίνονταν, είναι πολύ πιθανόν να ήταν αναπαραγωγικού τύπου, δηλαδή να αντανακλούσε την ίδια κουλτούρα που εκπροσωπούν και οι σημερινές διοικήσεις. Κατά πάσα πιθανότητα αυτό που ματαιώνεται, προσωρινά, είναι η …αναγέννηση του ήδη υφιστάμενου μοντέλου.

Καθώς, όμως, η πράξη αυτή γεννά πολλές και διαφορετικές «αφηγήσεις», κάθε πλευρά μπορεί να δομήσει την πολιτική της ταυτότητα πάνω στο ίδιο, αλλά πολλαπλά ερμηνευόμενο, γεγονός. Πίσω από τις αφηγήσεις, βέβαια, μένει σταθερή η εξής αλήθεια: η Βουλή ψήφισε με μεγάλη πλειοψηφία μέσα σε μια πρωτόγνωρη, λόγω της ρευστότητας του πολιτικού χάρτη, συγκυρίαένα νόμο που, ανεξάρτητα από την καταλληλότητά του σε σχέση με αυτό που υπόσχεται ότι ρυθμίζει, δεν εφαρμόζεται, επειδή το σύστημα διαχείρισης αυτής της κρίσης δεν έχει ούτε τη διάθεση, ούτε και τη δύναμη να πείσει ή να εμποδίσει εκείνες τις μειοψηφίες που εμποδίζουν την εφαρμογή του και που, ανεξαρτήτως ιδεολογικών συμπτώσεων, λειτουργούν τελικά υπέρ των συνασπισμένων δικτύων συμφερόντων στα ΑΕΙ που είναι ικανοποιημένα με το σημερινό καθεστώς πραγμάτων.

*O Θανάσης Γκότοβος είναι καθηγητης Παιδαγωγικής του Πανεπιστημιου Ιωαννίνων