Κακοί οιωνοί για τον «Καλλικράτη» στα ΑΕΙ

Tου Aποστολου Λακασα από Καθημερινή

Η Aιδηψός ζητούσε Τμήμα Iαματικού Tουρισμού.Τα Γρεβενά ήθελαν Σχολή Δασοπονικών Eπιστημών και Φυσικών Πόρων. Το Αργος προτιμούσε Τμήμα Tεχνολογίας Θεάματος και τις Oπτικοακουστικές Tέχνες. Κάποια στιγμή κατετέθη αίτημα για Τμήμα Μηχανολογίας και Οδήγησης στην Κορινθία. Ουκ ολίγα ήταν τα αιτήματα που έφταναν στο υπουργείο Παιδείας από τα τέλη της δεκαετίας του ’90 και τα πρώτα χρόνια της επομένης. Πολλά ικανοποιήθηκαν με μόνο κριτήριο τη μικροκομματική στόχευση και κυρίως σε προεκλογικές περιόδους, ενώ υπήρξε και περίπτωση τμήματος (στο Παν. Αιγαίου) που εγκαταλείφθηκε παρότι εξαγγέλθηκε πομπωδώς από δύο υπουργούς (Παιδείας και Αιγαίου) και στη θέση του ιδρύθηκε άλλο. Η λειτουργία των νέων τμημάτων στηρίχθηκε κατά κύριο λόγο στα ευρωπαϊκά κονδύλια. Μόνο κατά την πρώτη φάση διεύρυνσης της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης την τετραετία 1998 - 2001 ιδρύθηκαν 77 τμήματα - 46 πανεπιστημίων και 31 TEI. Και το πανηγύρι συνεχίστηκε. Ετσι, η Ελλάδα σήμερα έχει 24 πανεπιστήμια και 15 ΤΕΙ (δηλαδή σχεδόν 40 ΑΕΙ σε μία χώρα 10 εκατ. ανθρώπων), με συνολικά 500 τμήματα. Ομως, ήδη από τα μέσα της προηγούμενης δεκαετίας (από τον Σεπτέμβριο του 2004) άρχισαν τα οικονομικά προβλήματα στα Τμήματα, που είχαν ιδρυθεί πρώτα στη σειρά (δηλαδή, την περίοδο 1998 - 2001). Και αυτό διότι τότε ολοκληρώθηκε η φάση χρηματοδότησής τους από την Ε.Ε. και πλέον η λειτουργία τους βάρυνε τον κρατικό προϋπολογισμό. Από τότε ενισχύθηκαν οι ενστάσεις για τη διεύρυνση της ελληνικής τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Οχι μόνο ως προς τη διασπάθιση κονδυλίων, αλλά και ως προς την ποιότητα των νέων τμημάτων. Διότι η δημιουργία τους σε κάθε περιφερειακή πόλη μπορεί να δημιουργούσε κύμα «χειμερινού τουρισμού» από φοιτητές (αντίστοιχο με εκείνο των στρατοπέδων), όμως μπορεί να υπάρξει πανεπιστημιακή οντότητα υπό τέτοιες συνθήκες; Mε ποιες αίθουσες, ποια εργαστήρια, βιβλιοθήκες, διδάσκοντες; Oύτε λόγος δε για φοιτητικές εστίες, αφού άλλωστε ο στόχος ήταν οι φοιτητές να στεγασθούν, έναντι υψηλού αντιτίμου, στις ντόπιες γκαρσονιέρες. Kαι με την «αξία» των πτυχίων τι γίνεται; Επί υπουργίας Μαριέττας Γιαννάκου άρχισε να γίνεται λόγος για χωροταξική αναδιάρθρωση της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Η επόμενη «σκηνή» στην κωμωδία ήταν η... λειτουργία νέων τμημάτων επί υπουργίας Ευριπίδη Στυλιανίδη. Σήμερα, εν μέσω οικονομικής κρίσης, ο νέος υπουργός Παιδείας κ. Κωνσταντίνος Αρβανιτόπουλος εξήγγειλε «Καλλικράτη στα ΑΕΙ». Πώς; Με διάλογο και επιστημονικά κριτήρια υπόσχεται ο υπουργός. Δηλαδή με αξιολόγηση των υπαρχόντων τμημάτων; Οι φοιτητοπατέρες που συνήθως τα «σπάνε» σε κάθε προσπάθεια αξιολόγησης θα ερωτηθούν; Και εάν όλοι βγουν «άριστοι»; Πώς θα επιλεγούν τα τμήματα προς κατάργηση ή συγχώνευση; Με κλήρωση; Η νέα ηγεσία του υπ. Παιδείας γνωρίζει καλά, καθώς απαρτίζεται από πανεπιστημιακούς, ότι τα τμήματα με ελάχιστους μίνιμους διδάσκοντες έχουν τα μεγαλύτερα προβλήματα. Διασφαλίζοντας, λοιπόν, τις θέσεις εργασίας όλων, ας πάρει σταράτες αποφάσεις. Η πρόσφατη ιστορία είναι κακός οιωνός ότι μία τυχόν διαδικασία διαβούλευσης θα αποτελέσει όχημα ώστε να τεθεί το θέμα στις ελληνικές καλένδες. Μακάρι οι φόβοι αυτοί να διαψευσθούν. Περισσότερες πληροφορίες και ΕΔΩ

Σημεία και... παράδοξα στα ΑΕΙ

από το ΒΗΜΑ

Στην ανώτατη εκπαίδευση λειτουργούν σήμερα 499 τμήματα, εκτός των Στρατιωτικών Σχολών. Από αυτά τα 286 ανήκουν σε ΑΕΙ και τα 213 σε ΤΕΙ. Τη δεκαετία 1999-2009, περίοδο ροής κοινοτικών κονδυλίων, ιδρύθηκαν περίπου 100 νέα τμήματα. Σήμερα, 24 ΑΕΙ εκτείνονται σε 36 πόλεις και 16 ΤΕΙ σε 40 πόλεις και κωμοπόλεις. Οσα εδρεύουν σε Αττική, Πάτρα, Iωάννινα, Κέρκυρα και Χανιά έχουν τη «βάση» τους σε μία πόλη, ενώ τα υπόλοιπα εκτείνονται σε δύο ως έξι πόλεις. Στα περισσότερα συχνά οι πτυχιούχοι αποτελούν το 30% των εγγραφομένων - οι υπόλοιποι δεν φτάνουν στο πτυχίο.

Τμήματα και παρακλάδια... παντού

«Θα έπρεπε να κλείσουν τα μισά τμήματα των πανεπιστημίων», λέει στο «Βήμα» ο μαθηματικός και εκπαιδευτικός αναλυτής κ. Στρατής Στρατηγάκης. Και με τη «γλώσσα» των αριθμών εξηγεί ότι στην Ελλάδα έχουμε:

• Τρία τμήματα «Επιστήμης των υλικών», Ιωάννινα, Κρήτη και Πάτρα, όταν το αντικείμενο σχετίζεται με το πεδίο της Χημείας και θα μπορούσε να αποτελέσει απλή κατεύθυνση ή μεταπτυχιακό πρόγραμμα σε κάποιο τμήμα Χημείας.

• Δύο πανεπιστημιακά τμήματα Τουριστικών Επιχειρήσεων (στον Πειραιά και στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου), ενώ το αντικείμενο διδάσκεται σε αντίστοιχα τμήματα των ΤΕΙ. Αντιθέτως, δεν έχουμε πανεπιστημιακό τμήμα για τον σχεδιασμό της στρατηγικής του τουρισμού.

• Ισάριθμους εισακτέους κάθε χρόνο στα τμήματα νηπιαγωγών και δασκάλων, ενώ οι μεν πρώτοι απασχολούν παιδιά για έναν χρόνο και οι δεύτεροι για έξι χρόνια οπότε προφανώς η αναλογία σε πτυχιούχους θα έπρεπε να είναι το 1/3 νηπιαγωγοί και τα 2/3 δάσκαλοι.

• Τέσσερα τμήματα με βαλκανικές και σλαβικές σπουδές (Φλώρινα, Θεσσαλονίκη, Θράκη, Αθήνα).

• Στη Βιολογία τμήματα-παρακλάδια (Βιολογικών Εφαρμογών και Τεχνολογιών στα Ιωάννινα, Βιοχημείας και Βιοτεχνολογίας στη Λάρισα, Μοριακής Βιολογίας και Γενετικής στην Αλεξανδρούπολη), που αποτελούν εξειδίκευση της επιστήμης και θα μπορούσαν να είναι μία κατεύθυνσή της σε ένα από τα τέσσερα τμήματα Βιολογίας ή ένα μεταπτυχιακό τους πρόγραμμα. - Τμήμα Στατιστικών και Αναλογιστικών - Χρηματοοικονομικών Μαθηματικών στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου που παράγει μαθηματικούς που δεν είναι... μαθηματικοί, αλλά οικονομολόγοι και ασχολούνται με τα μαθηματικά στην Οικονομία.

• Στο Πανεπιστήμιο της Θεσσαλονίκης δύο χωριστά τμήματα Επιστήμης Φυσικής Αγωγής και Αθλητισμού.

• Στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών ένα Τμήμα Οικονομικών και ένα Τμήμα Διεθνών και Ευρωπαϊκών Οικονομικών Σπουδών, καθώς και ένα Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων και ένα τμήμα Διοικητικής Επιστήμης και Τεχνολογίας.

• Στο Πανεπιστήμιο Πειραιά ένα Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων και ένα Τμήμα Βιομηχανικής Διοίκησης.

• Στο Πανεπιστήμιο Μακεδονίας ξεχωριστά τμήματα Διοίκησης Επιχειρήσεων, Μάρκετινγκ και Διοίκησης Διαδικασιών και Διοικητικής Τεχνολογίας.